پتروشیمی جم در سال ۱۳۷۹ در زمینی به وسعت 77 هکتار به بهرهبرداری رسید.این پتروشیمی یکی از بزرگترین تولیدکنندگان اولفین در جهان است.
پتروشیمی جم، خوراک خود را از مجتمع گاز پارس جنوبی و همچنین شرکتهای پتروشیمی پارس و نوری تامین مینماید و محصولات خود را به بیش از 20 کشور جهان صادر مینماید.
واحدهای فرآیندی پتروشیمی جم عبارتند از: واحد اولفین، واحد پلی اتیلن سنگین (HDPE)، واحد پلی اتیلن سبک خطی (LLDPE)، واحد بوتن-1 و واحد بوتادین.
محصولات اصلی تولیدی پتروشیمی جم (هزار تن در سال)
ردیف | نام محصول | ظرفیت اسمی (هزار تن در سال) | خوراک مصرفی | صاحب لیسانس |
۱ | اتیلن | 1321 | اتان، آروماتیک سنگین، برشهای سه کربنه و پنج کربنه، گاز مایع | تکنیپ |
2 | پروپیلن | 305 | اتان، آروماتیک سنگین، برشهای سه کربنه و پنج کربنه، گاز مایع | تکنیپ |
3 | پلی اتیلن سنگین | 300 | اتیلن | بازل |
4 | پلی اتیلن سبک خطی | 300 | اتیلن | بازل |
5 | بوتادین | 115 | برشهای چهار کربنه | BASF |
6 | بوتن-۱ | 100 | اتیلن | Axens |
محصولات ذکرشده، اصلیترین محصولات تولیدی پتروشیمی جم میباشند اما این پتروشیمی محصولات دیگری نظیر نفت کوره، بنزین پیرولیز خام، ترکیبات چهار کربنه، ترکیبات شش کربنه و سنگینتر و رافینیت چهار کربنه نیز تولید مینماید.
خوراکهای ورودی به پتروشیمی جم
خوراک ورودی به مجتمع | مقدار (هزار تن در سال) | تامین کننده |
برش سبک | 680 | پتروشیمی نوری |
رافینیت | 380 | پتروشیمی نوری |
برش پنتان | 55 | پتروشیمی نوری |
گاز مایع | 83 | پتروشیمی نوری |
آروماتیک سنگین | 16 | پتروشیمی نوری |
اتان | 707 | فازهای پارس جنوبی |
اتان | 257 | پتروشیمی پارس |
ترکیبات پروپان | 87 | پتروشیمی پارس |
پنتان پلاس | 91 | پتروشیمی پارس |
کاربردهای محصولات پتروشیمی جم
یکی از مواردی که ممکن است ذهن بسیاری از افراد را به خود مشغول نماید، این است که به طور مثال اتیلن، پلی اتیلن و یا دیگر محصولات نظیر آنها چه کاربردی دارند؟
اتیلن و پروپیلن به نوعی مادر بسیاری از محصولات پلاستیکی است که در زندگی روزمره استفاده مینماییم اما نه به صورت مستقیم. اتیلن بایستی پلیمریزه شود یعنی به پلی اتیلن تبدیل شود و پروپیلن نیز به همین ترتیب پلیمریزه شده و تبدیل به پلی پروپیلن میگردد. پلی اتیلن البته خود چند نوع دارد که پتروشیمی جم دو نوع پلی اتیلن سنگین و پلی اتیلن سبک خطی را تولید مینماید. این محصولات به عنوان خوراک واحدهای پایین دستی به کار میروند و در تولید موادی همچون فرشهای ماشینی، موکت، چسبها، حلالها، صنایع نساجی، قطعات اتومبیل، پلاستیکها، انواع ظروف یک بار مصرف کاربرد دارند.
بدیهی است که پلاستیک تولیدشده از پلی اتیلن با پلاستیک تولیدشده از پلی پروپیلن تفاوتهایی دارد. به طور مثال پلی اتیلن خاصیت کشسانی بیشتری نسبت به پلی پروپیلن دارد اما مقاومت پلی پروپیلن در برابر ترک خوردگی نسبت به پلی اتیلن بیشتر است همچنین مقاومت پلی پروپیلن در برابر مواد شیمیایی مانند اسیدها بیشتر است. پلی اتیلن تولیدشده در پتروشیمیها به صورت گرانول است که میتواند به رنگهای مختلف نظیر سیاه، سفید و… تولید شود و سپس در صنایع پایین دستی به محصولات مورد نظر تبدیل میشوند.
گرانول پلی اتیلن
یکی از کاربردهای بوتادین نیز در تولید لاستیک وسایل نقلیه است. بدیهی است که لاستیک باید خاصیت ارتجاعی داشته باشد. این خاصیت ارتجاعی به کمک بوتادین ایجاد میشود. لازم به ذکر است که بوتادین تنها جز تشکیل دهنده لاستیک نیست و مواد دیگری همچون گوگرد نیز باید به لاستیک افزوده گردد. این ماده کاربردهای بسیار دیگری نیز دارد از جمله در پوششهای کابل، شلنگهای بنزین، واشر، اورینگ و… .
یکی از کاربردهای بوتادین در تولید لاستیک است