پالایشگاه گاز بیدبلند به عنوان بزرگترین طرح گازی در خاورمیانه و غرب آسیا شناخته میشود که در استان خوزستان قراردارد و سهام آن متعلق به صنایع پتروشیمی خلیج فارس است. مجتمع تاسیسات ذخیره سازی این پالایشگاه در زمینی به وسعت 63 هکتار در بندر ماهشهر قرار دارد. طراحی این پالایشگاه در ابتدا به منظور پالایش گازهای ترش همراه نفت میدان نفتی آغاجاری و صادرات محصولات خروجی به خارج کشور صورت گرفت و ساختمان اولیه شامل ۵ واحد پالایش گاز با ظرفیت ۲۴۰ میلیون فوت مکعب در روز، برای هر واحد و قابل توسعه تا ۹ واحد در سال ۱۳۴۷ آغاز و در آذر ماه ۱۳۴۹ مورد بهرهبرداری قرار گرفت. طراحی پالایشگاه توسط شرکت Pritchard و ساختمان آن به وسیله شرکت Costain & Press و با نظارت گروه مهندسی و مدیریت ایران صورت گرفت.
سالانه 10/5 میلیون تن گاز ترش NGL 900 و NGL 1000 و همچنین 2/25 میلیون تن گاز شیرین NGL 1200 و NGL 1300 به این مجتمع وارد میشود. محصولات این پالایشگاه نیز عبارتند از متان، اتان، پروپان، بوتان، کاندنسیت و گازهای اسیدی. این پروژه، افزون بر مجتمع پالایشگاهی شامل بیش از هزار کیلومتر خط لوله و تاسیسات ذخیرهسازی در ماهشهر است و علاوه بر این موضوع 1/4 میلیون اینچ لوله، 7 هزار تن تجهیزات دوار، 30 هزار تن تجهیزات ثابت، 10 هزار تن مخازت ذخیره، 3500 کیلومتر کابل کشی، 20 هزار تن سازه فلزی و یک هزار کیلومتر خطوط انتقال گاز در این پروژه اجرا شده است
خوراکهای ورودی به پالایشگاه گاز بیدبلند خلیج فارس
خوراک ورودی به مجتمع | مقدار (میلیون تن در سال) |
گاز ترش NGL 900 & NGL 1000 | 10/5 |
گاز ترش NGL 1200 & NGL 1300 | 2/25 |
محصولات اصلی تولیدی پالایشگاه گاز بیدبلند خلیج فارس
ردیف | نام محصول | ظرفیت اسمی (میلیون تن در سال) | خوراک مصرفی |
۱ | متان | 10/3 | گاز ترش |
2 | اتان | 1/5 | گاز ترش |
3 | پروپان | 1 | گاز ترش |
4 | بوتان | 0/5 | گاز ترش |
5 | کاندنسیت | 0/5 | گاز ترش |
6 | گازهای اسیدی | 0/9 | گاز ترش |
متان تولیدشده توسط این پالایشگاه به شبکه سراسری گاز تزریق میشود و اتان تولیدی نیز به عنوان خوراک به پتروشیمی گچساران ارسال میشود که تامینکننده خوراک صنایع پتروشیمی مسیر خط لوله اتیلن دنا است و مازاد ان به منظور تامین خوراک برخی از مجتمعهای پتروشیمی به منطقه ویژه پتروشیمی ماهشهر انتقال داده خواهد شد.
از جمله اقدامات مثبتی که در این پالایشگاه صورت میگیرد این است که گازهای اسیدی تولیدشده برای جلوگیری از آلودگیهای زیست محیطی، وارد فلر نمیشود بلکه این گازهای اسیدی را مجددا شیرین کرده و به ایستگاههای تقویت گاز آغاجاری برای تزریق به چاههای نفت ارسال میکنند.
پروپان نیز میتواند به عنوان خوراک پتروشیمیها برای تولید پلی پروپیلن استفاده شود که کاربردهای گستردهای در صنایع پایین دست مانند کارخانههای تولید پلاستیک دارند. یکی از کابردهای بوتان نیز برای تولید بوتادین است که در تولید لاستیک اتومبیل به کار میرود. از دیگر کاربردهای بوتان میتوان به استفاده از آن به عنوان گاز مبرد، سوخت مایع در اسپریها و فندکهای گازی (به صورت خالص یا ترکیب با هیدروکربنهای دیگر)، سوخت برخی تجهیزات مانند لیفتراکها، تولید استیک اسید اشاره کرد. همچنین بوتان به عنوان یک گاز سوخت استاندارد برای کالیبراسیون مشعلها استفاده میشود و در صنایع نفت، گاز و پتروشیمی نیز به عنوان یک جز در گازهای کالیبراسون به کار میرود.