پتروشیمی مروارید در سال 1384 در منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس در زمینی به مساحت 27/11 هکتار تاسیس شد. پتروشیمی مروارید دارای دو واحد الفین و MEG است. خوراک واحد الفین از اتان تولیدی واحدهای پارس جنوبی به میزان 650 هزار تن در سال تامین میشود و سپس بخش زیادی از اتیلن تولیدشده در واحد الفین این پتروشیمی به عنوان خوراک واحد اتیلن گلایکول مصرف میشود. علاوه بر اتیلن، اکسیژن هم دیگر خوراک لازم برای تولید اتیلن گلایکول است. خوراک موردنیاز این واحد از واحد اتیلن و همچنین پتروشیمی دماوند تامین میگردند. اکسیژن موردنیاز این پتروشیمی، از واحد Utility تامین میشود.
محصولات اصلی تولیدی پتروشیمی مروارید (هزار تن در سال)
| ردیف | نام محصول | ظرفیت اسمی | خوراک مصرفی | صاحب لیسانس |
| ۱ | اتیلن | 500 | گاز اتان | تکنیپ فرانسه |
| 2 | برشهای سه کربنه و سنگینتر | 47 | گاز اتان | تکنیپ فرانسه |
| 3 | منو اتیلن گلایکول (MEG) | 500 | اتیلن و اکسیژن | شل هلند |
| 4 | دی اتیلن گلایکول (DEG) | 50 | اتیلن و اکسیژن | شل هلند |
| 5 | تری اتیلن گلایکول (TEG) | 3/4 | اتیلن و اکسیژن | شل هلند |
بخش زیادی از اتیلن تولیدشده در این پتروشیمی، همانطور که گفته شد، به عنوان خوراک واحد اتیلن گلایکول به کار میرود و بخشی از ان نیز به عنوان خوراک برای تولید پلی اتیلن، به شرکتهای متقاضی ارسال میگردد.
اتیلن گلایکولها و کاربردهای آنها
اتیلن گلایکولها در تولید ضد یخ خودروها کاربرد بسیار مهمی دارند. این مواد آلی که بدون رنگ و بو هستند، در گروه الکلها قرار میگیرند و با نامهای مختلفی شناخته میشود از جمله 1 و 2 اتان دی ال. بدیهی است که تنها کاربرد این ماده با ارزش در تولید ضد یخ خودروها نیست و کاربردهای بسیار متنوع دیگری نیز دارد از جمله در کمپرسورهای گاز، برخی سیستمهای تبریدی و… . یکی از کابردهای دیگر این ماده نیز استفاده از آن به عنوان بازدارنده تشکیل هیدراتهای گازی است و در دسته بازدارندههای ترمودینامیکی قرار میگیرد البته این موضوع خود به قدری گسترده است که در حوصله این قسمت نمیگنجد و نیاز به شرح و بررسی جداگانهای دارد. مواردی که تا به حال ذکر شدند، کاربردهای کلی اتیلن گلایکولها را بیان نمودند، حال در ادامه به بررسی جداگانه ویژگیها و کاربردهای منو اتیلن گلایکول، دی اتیلن گلایکول و تری اتیلن گلایکول میپردازیم.
مونو اتیلن گلایکول یا اتیلن گلایکول، یک ترکیب با فرمول مولکولی C2H6O2 است که ابه طور کلی به دو منظور مورد استفاده قرار میگیرد. این ماده به عنوان یک ماده خام در تولید الیاف پلی استر مورد استفاده قرار میگیرد و همچنین برای فرمولاسیون محصولات ضد یخ به کار میرود. ویسکوزیته این ماده بالا است و بی رنگ، بی بو دارای مزه شیرین میباشد. لازم به ذکر است که اتیلن گلایکول ماده بسیار سمی میباشد.
دی اتیلن گلایکول دارای نقطه جوش 245 درجه سلسیوس و نقطه انجماد 10/45- درجه سلسیوس میباشد. فرمول مولکولی این ماده C4H10O3 میباشد. دی اتیلن گلایکول کاربردهای بسیار زیادی در صنعت دارد که برخی از این کاربردها در ذیل ذکر میشود:
– به عنوان یک حلال مناسب در صنایع رنگ، رزین، روغن و… کاربرد دارد.
– برای سنتز برخی ترکیبات آلی به کار میرود.
– در تولید محصولات آرایشی و بهداشتی مورد استفاده قرار میگیرد.
– آبزدایی از گاز
– تهیه انواع کرمها و لوسیونها
تری اتیلن گلایکول یک ماده چسبناک، بی بو و با فرمول مولکولی C6H14O4 میباشد. از این ماده به عنوان نرمکننده در تهیه پلیمرهای وینیل استفاده میشود اما بیشترین کاربرد آن در جذب رطوبت از گاز طبیعی است. تری اتیلن گلایکول در تولید پلی اورتان، رزینهای پلی استر غیر اشباع، روانکنندههای نساجی و به مقدار کم در تولید رزینهای روکش کاربرد دارد. ویسکوزیته و نقطه جوش این ماده بالا است. در ترکیبات قطبی محلول است و در ترکیبات غیر قطبی نظیر روغن، چربی و اغلب هیدروکربنها حل نمیشود. در فشار اتمسفر، دارای نقطه جوش 286/5 درجه سلسیوس و نقطه انجماد 7- درجه سلسیوس میباشد.
خوراکهای ورودی به پتروشیمی مروارید
| خوراک ورودی به مجتمع | مقدار (هزار تن در سال) | تامین کننده |
| اتان | 650 | فازهای پارس جنوبی |
واحد Utility
واحد یوتیلیتی یا سرویسهای جانبی پتروشیمی مبین، از بخشهای زیر تشکیل شده است:
۱- سیستم آب آتش نشانی (Firefighting system)
این سیستم شامل یک مخزن استوانهای با حجم بیش از 20000 متر مکعب، سه تلمبه برقی، سه تلمبه دیزلی، دو تلمبه کمکی (Jockey) و سیستم کنترل و ابزاردقیق کامل و پکیج شیمیایی میباشد. جهت پشتیبانی سیستم آب آتش نشانی با آب دریا در صورت لزوم نیز طراحیهای لازم صورت گرفته است.
2– سیستم آب DM (Demineralized water)
این سیستم دارای یک مخزن به حجم 1770 متر مکعب با قابلیت پرشدن توسط تانکر و خط لوله از پتروشیمی مبین میباشد. هدف از این بخش، تامین آب جبرانی (Make up) برای سیستم خنککننده است و مجهز به دو عدد تلمبه و سیستم ابزاردقیق و کنترل کامل میباشد.
3– سیستم آب نمکزدایی شده (Desalinated Water)
سیستم دارای یک مخزن جهت تامین آب بدون نمک به حجم 500 متر مکعب با قابلیت پرشدن توسط خط لوله از مبین به منظور تامین آب جبرانی (Make up) برای سیستم آب آتش نشانی، تامین آب UW و آب دوشهای ایمنی میباشد و این سیستم مجهز به دو عدد تلمبه و سیستم ابزاردقیق و کنترل کامل میباشد.
4– سیستم آب خنککننده مدار بسته (Closed loop cooling water)
این واحد دارای یک مدار بسته آب خنککن میباشد. این سیستم شامل سه عدد تلمبه، سه عدد مبدل حرارتی صفحهای از جنتس تیتانیوم و یک Package تزریق Corrosion-inhibitor biocide میباشد.
5- سیستم آب آشامیدنی (Potable water system)
دارای یک مخزن به حجم خالص 30 متر مکعب با قابلیت پرشدن توسط تانکر و خط لوله از مبین و مجهز به یک دستگاه تلمبه مربوطه برای تامین آب آشامیدنی مورد نیاز واحد طراحی شده است.
