پتروشیمی شیراز در سال 1338 در زمینی به مساحت 300 هکتار تاسیس شد که مساحت محوطه صنعتی آن 72 هکتار است. این پتروشیمی به منظور تولید کودهای شیمیایی ازته از سال 1342 آغاز به کار نمود. این شرکت در ابتدا دارای ۴ واحد تولیدی آمونیاک، اوره، اسید نیتریک و آمونیوم نیترات و همچنین یک واحد سرویس­های جانبی بوده و سپس طرح­های توسعه متعددی اجرا شد. اولین واحد توسعه این پتروشیمی در سال 1352 (سودا اش) و دیگری که مهم ترین طرح توسعه آن است در سال 1364 به بهره برداری رسید.  با ادامه روند توسعه و به دنبال خارج ساختن واحدهاي قديمي از چرخه توليد، طرح اوره و آمونياك سوم پتروشيمي شيراز در سال 1395 به بهره برداري رسيد. با بهره برداري از اين طرح سالانه 677000 تن آمونياك و 1073000 تن اوره توليد مي گردد كه نقش مهمي در تامين نيازهاي كشور و همچنين عرضه به بازارهاي جهاني خواهد داشت.

 

محصولات اصلی پتروشیمی شیراز تا سال 1394 (هزار تن در سال)

محصولات	ظرفیت اسمی	خوراک مصرفی	صاحب لیسانس	سال بهره برداری
آمونیاک	432/6	گاز طبیعی – هوا	ICI انگلستان	1364
اوره (واحد 1)	48	آمونیاک – CO2	مونته کارتینی	1342
اوره (واحد 2)	495	آمونیاک – CO2	استامی کربن هلند	1342
متانول	84	گاز طبیعی	لورگی آلمان	1369
اسید نیتریک	341/2	آمونیاک – هوا	گراند پارویز فرانسه	1369
نیترات آمونیوم (کشاورزی و صنعتی)	214/5	آمونیاک- اسید نیتریک	کالتن باخ فرانسه	1364
سودا اش سبک	80	نمک طعام- سنگ آهک	Industrial export (رومانی)	1352
سودا اش سنگین	66	سودای سبک	Industrial export (رومانی)	1352
جوش شیرین	20	سودای سبک	Industrial export (رومانی)	1352
آرگون	5	گاز پرج واحد آمونیاک	ایر لیکویید فرانسه	1373
کلر	20	نمک طعام	دنورا ایتالیا	1367
سود	22/4	نمک طعام	دنورا ایتالیا	1367
اسید کلریدریک	20	نمک طعام	دنورا ایتالیا	1367
آب ژاول	13/2	نمک طعام	دنورا ایتالیا	1367
پرکلرین	5	کلر – سود – آهک	دنورا ایتالیا	1367

 

کاربردهای اصلی محصولات پتروشیمی شیراز

محصولات تولیدی اصلی واحد سودا اش پتروشیمی شیراز شامل کربنات و بی کربنات سدیم به طور گسترده در صنایع شیشه و بلور، غذایی و دارویی، کاغذسازی، چرم و الیاف مورد استفاده قرار می­گیرند.

آمونیاک به عنوان ماده اولیه در تولید بسیاری از محصولات شیمیایی از جمله کودهای شیمیایی دارای ازت به کار می­روند. لازم به ذکر است که امونیاک تولیدشده در پتروشیمی­ها پودری شکل می­باشد.

اوره تولیدشده در پتروشیمی به گرانول است و سپس در صنایع پایین دستی در تولید کودهای شیمیایی، رزین اوره، فرم آلدهید و ملامین به کار می­رود.

اسید نیتریک یک اسید معدنی که در صنایع مختلف و به ویژه صنایع نظامی و همچنین صنایع لبنی استفاده می­شود.

آمونیوم نیترات هم به عنوان کود شیمیایی به کار می­رود و هم در صنایع نظامی (در تولید مواد منفجره)، پزشکی و معدنی مورد استفاده قرار می­گیرد. لازم به ذکر است که به دلیل خطراتی که این ماده برای جان مردم دارد، بسیاری از کشورها در حال جایگزینی این ترکیب در کاربردهای مصارف عمومی هستند.

آرگون در جدول تناوبی عنصر در دسته گازهای نجیب یا بی اثر قرار می­گیرد که البته واژه بی اثر تعریف کاملا درستی برای این گازها نیست چرا که امروزه  واکنش­هایی از گازهای این گروه کشف شده است اما تا سال 1960 میلادی به دلیل عدد اکسیداسیون صفر این گروه از گازها، تصور دانشمندان به گونه دیگری بود. در هر صورت از گاز آرگون تا به حال ترکیب شناخته شده ای ثبت نشده است اما در عملیات جوشکاری، صنایع فولاد و صنایع لامپ سازی کاربرد دارد.

متانول یکی از بهترین­های حلال­های مواد آلی است و در تولید استیک اسید و فرم آلدهید نیز به کار می­رود.

پرکلرین به طور گسترده نیز  به عنوان یک ماده گندزدا و میکروب­کش به کار برده می­شود.

 

شکل مولوکولی آمونیاک

 

 

 

 

 

گرانول اوره

 

 

خوراک ورودی به پتروشیمی شیراز

خوراک ورودی به مجتمع	مقدار	محل تامین
گاز طبیعی	829/9 میلیون متر مکعب در سال	شرکت ملی گاز ایران
آب	15/5 میلیون متر مکعب در سال	سازمان آب منطقه فارس
نمک طعام	220 هزارتن در سال	دریاچه مهارلو
سنگ آهک	120 هزارتن در سال	معدن سنگ در مجاورت مجتمع