شرکت نفت ستاره خلیج فارس در سال 1385 با هدف طراحی، مدیریت، تامین منابع مالی، احداث، بهره برداری، تعمیر و نگه‌داری از پالایشگاه میعانات گازی به ثبت رسید. این پالایشگاه مدرن‌ترین پالایشگاه خاورمیانه است که با مساحتی حدود 730 هکتار در 25 کیلومتری غرب بندرعباس واقع شده است. تامین خوراک ستاره خلیج فارس توسط خط لوله ای به طول 388 کیلومتر و به قطر 36 اینچ با ظرفیت دریافت 840 هزار بشکه در روز صورت می‌پذیرد که این خط لوله با پیمایش استان‌های بوشهر، فارس و هرمزگان از مسیری صعب العبور می‌گذرد.

پالایشگاه ستاره نفت خلیج فارس به منظور حفظ و استمرار عملیات برداشت گاز از میدان پارس جنوبی و همچنین تامین فراورده­های استراتژیکی نظیر بنزین و نفت گاز (گازوییل) ایجاد شده است که البته در کنار تولید این فراورده­های مهم، محصولات دیگری نظیر گاز مایع، هیدروژن، گوگرد، سوخت جت و انواع حلال­ها را نیز تولید می­نماید. این پالایشگاه همچنین با تولید روزانه 540 هزار بشکه میعانات گازی، نقش اساسی در تامین خوراک پتروشیمی­های کشور دارد.

 

محصولات اصلی تولیدی پالایشگاه ستاره نفت خلیج فارس (میلیون لیتر در روز)

ردیف	نام محصول	میزان تولید	خوراک مصرفی
۱	بنزین	41	نفت خام
2	گازوییل	15	نفت خام
3	میعانات گازی	540 هزار بشکه	گاز طبیعی

 

بنزین

اصلی­ترین محصول تولیدی پالایشگاه ستاره نفت خلیج فارس، بنزین می­باشد. پس از افتتاح فاز سوم این پالایشگاه و تثبیت تولید روزانه بنزین 41 میلیون لیتر بنزین، فرایند افزایش ظرفیت آغاز و توان تولید بنزین این پالایشگاه به 47 میلیون لیتر در روز با استاندارد یورو ۵ افزایش یافت و سهم این پالایشگاه از تولید بنزین روزانه کشور به ۵۰٪ رسیده است.

بنزین از هیدروکربن­های مختلفی تشکیل شده است و نمی­توان به طور دقیق تعیین کرد که چه نوع هیدروکربنی تشکیل دهنده بنزین می­باشد اما به طور کلی می­توان گفت عمده بخش تشکیل دهنده بنزین، اوکتان می­باشد. هرچه مقدار اوکتان بنزین بیشتر باشد، بنزین از کیفیت بالاتری برخوردار است. روش تولید بنزین هم به طور خلاصه به این صورت است که نفت خام وارد برج تقطیر می­شود و ترکیبات ۴ تا ۱۲ کربنه برای تولید بنزین جدا می­شوند و همچنین ترکیبات دارای اکسیژن دیگری مانند اتانول نیز به بنزین افزوده می­شوند. در گذشته از سرب استفاده می­شد برای جلوگیری زود شعله­ور شدن بنزین در موتورهای خودروها اما با کشف اثرات زیان آور آن، استفاده از هیدروکربن­های آروماتیک، اترها و الکل­هایی مثل متانول و اتانول، مورد توجه قرار گرفت. روش­ دیگری که برای تولید بنزین وجود دارد که البته هنوز در کشور ما فراگیر نشده است، روش FCC که به کمک کاتالیزگرهای مخصوص پودری شکل، می­توان ترکیبات سنگین­ ته برج را که عموما برای تولید قیر به کار می­روند را به بنزین تبدیل نمود و به این ترتیب ماده ارزشمندتری به دست آورد. به طور کلی از یک بشکه 160 لیتری نفت خام، می­توان تقریبا 72 لیتر بنزین تولید نمود.

 

گازوییل

نفت گاز یا گازوییل یکی از برش­ها در فرآیند پالایش میعانات گازی است و به عنوان سوخت موتورهای دیزلی و تاسیسات حرارتی کاربرد دارد. پالایشگاه ستاره نفت خلیج فارس نزدیک به 15 میلیون لیتر گازوییل در  روز تولید می­کند و یکی از تامین کنندگان اصلی این سوخت در کشور است.

روش تولید گازوییل شباهت زیادی به بنزنین دارد با این تفاوت که هیدروکربن­های 14 تا 20 کربنه و حتی گاهی تا 25 کربنه را جدا می­کنند. بدیهی است هرچه تعداد کربن یک هیدروکربن بیشتر باشد، آن هیدروکربن به دلیل سنگین­تر بودن از قسمت پایین­تری از برج تقطیر جدا می­شود.

مواردی که برای نحوه تولید بنزین و گازوییل ذکر شدند، بسیار ابتدایی و کلی بوده و شاید این گونه به نظر برسد که تولید بنزین و گازوییل کاری بسیار ساده است. اما ذکر جزییات عملیات تقطیر در درس عملیات واحد برای مهندسان شیمی تدریس می­شود و از جمله کتب مرجع که بسیار مورد استفاده دانشجویان و اساتید قرار می­گیرد می­توان کتاب دو جلدی انتقال جرم و عملیات واحد نوشته آقای تریبال و کتاب عملیات واحد نوشته اقای مک کیب اشاره نمود.

 

شماتیکی جریان­های خروجی حاصل از تقطیر نفت خام

 

هیدروژن

امروزه فرایند ریفرمینگ گاز طبیعی در حضور بخار آب یکی از مهمترین روش هاي تولید هیدروژن به شمار می رود. از هیدروژن تولیدی واحد ریفورمینگ می توان علاوه بر تامین هیدروژن مورد نیاز پالایشگاه برای سوخت ماشین های هیدروژنی (پیل های سوختی) هم استفاده کرد البته  هیدروژن مورد استفاده در خودرو های پیل سوختی باید خلوص بالاتری نسبت به هیدروژن مورد استفاده در واحد های پالایشگاه داشته باشد.
هیدروژن نیز یکی از محصولات پالایشگاه ستاره خلیج فارس است.

 

واحدهای پالایشگاه ستاره نفت خلیج فارس

پالایشگاه ستاره نفت خلیج فارس از واحد های مختلفی تشکیل شده است که عبارتند از:

۱- واحد تصفیه هیدروژنی نفتا

2- واحد ایزومریزاسیون

۳- واحد تبدیل کاتالیستی با احیا مداوم

4- واحد آبگیری از دریا

۵- واحد خط لوله خوراک 36 اینچی